PLATO IN HET VATICAAN


CUSANUS REEKS VOOR NIEUWE FILOSOFIE

deel I: ‘PLATO IN HET VATICAAN’
Pleidooi voor Gezond Verstand in Wetenschap, Kerk en Democratie

door dr Jeroen Buve.
Genaaid, gebrocheerd, 300 pagina’s.
ISBN 978-90-79378-33-3

Prijs: € 24,50
U kunt nu bestellen via onze internetboekwinkel.
Bestel direct »

Als e-boek (PDF)
Prijs: € 12,50
Bestel direct »


Klik op de afbeelding voor een selectie uit het boek (PDF-preview) of bekijk de pdf hier.

Dit werk is ontstaan uit de groeiende onrust over de sterfhuisconstructie, waarbij met name de Rooms-Katholieke Kerk in Europa – en met name in Nederland – zich lijkt te hebben neergelegd. Maar bij de analyse van dit fenomeen kwam een wereld van problemen bovendrijven, die de 76-jarige auteur in de vijftig jaar van zijn filosofisch actieve leven niet eerder zo intensief gevolgd had, maar die hem nu in staat stelden de metafysica een smoel te geven. Ook die zit namelijk in een sterfhuisconstructie: belaagd door sceptici, positivistische wetenschappers en overtuigde atheïsten, is de metafysica inmiddels tot het skandalon van de filosofie geworden.

Metafysica wordt gezien als iets voor softies en naïevelingen. Wie aan een woordbrij genoeg heeft, moet vooral metafysica gaan studeren – als je dat tenminste überhaupt nog ergens kunt studeren. Want waar het nog aan de universiteiten wordt gedoceerd, is dat vooral in de vorm van een nostalgisch heroverwegen van een van de vele varianten, die de geschiedenis van het metafysische denken van 450 voor Christus tot pakweg 1840 gekend heeft. Wie daar nu nog een actuele boodschap in ziet, is ofwel een onverbeterlijke idealist ofwel een gelovige aanhanger van Thomas van Aquino.

Jeroen Buve weet in één boek de metafysica dermate actueel te maken, dat zelfs de meest cynische collega’s met goed doordachte argumenten zullen moeten komen, om de strikt wetenschappelijke pretenties van zijn betoog te weerleggen. Hij laat overtuigend zien, dat de hele positivistisch ingestelde wetenschap evenals de officiële rooms-katholieke leer zwaar op Aristoteles leunen en juist daardoor geen weerwoord hebben op de extreme vormen van rationalisme, die onze maatschappij in al haar geledingen beginnen op te breken. Ook de kerken hebben daar geen adequaat antwoord op, omdat zij op dezelfde leest geschoeid zijn. Buve beroept zich daarbij op de geest van Plato en op diens tegenwoordig zo verguisde ideeënleer, waarvan hij de actuele probleemoplossende mogelijkheden laat zien in een uitermate deskundig, overtuigend en tegelijk zeer goed leesbaar betoog.


 
“J. Buve voert het woord als filosoof, maar hij kiest niet voor de opsluiting van de vakgeleerde in de ivoren toren van zijn specialisme. Vanuit de studeerkamer en bibliotheek begeeft hij zich telkens weer op het marktplein van eigentijdse maatschappelijke discussies in Nederland, mengt zich in het debat over heel wat actuele kwesties, en hij doet dit als een actieve, strijdbare tijdgenoot die bij zijn eigen positiebepaling een veeltal van stemmen hoort, hun argumenten afwegend doordenkt en vervolgens duidelijk onder woorden brengt, welke conclusies hij plausibel vindt.”
– Dr. Heinz-Georg Surmund, theoloog en priester van het Bisdom Münster.

“Ik heb het met genoegen gelezen en grotendeels ook met instemming. (Buve’s) stelling dat de filosofie de theologie kritisch moet ondervragen om haar te doen zien welke taak zij in deze geseculariseerde wereld heeft (behoort te hebben), onderschrijf ik. En vooral vanwege (Buve’s) inhoudelijk argument om de filosofie te erkennen als draagster van de Rede en daarmee van de menselijke vrijheid en als zodanig van de grondslagen van de democratie.”
– Prof. Dr. H.E.S. Woldring, emeritus hoogleraar Politieke Filosofie, Vrije Universiteit te Amsterdam en CDA-senator (1999-2007).


 
Gelijn Molier in Civis Mundi, Tijdschrift voor Politieke Filosofie en Cultuur, 8 maart 2013

(…) een zeer lezenswaardig boek over een veelheid van maatschappelijk zeer relevante onderwerpen die het afgelopen decennium de media beheersten
Het boek van Jeroen Buve ‘Plato in het Vaticaan’ is een van die zeldzame boeken die gaat over alle zaken die er op dit moment in de maatschappelijke discussie toe doen. Alle onderwerpen en problemen die de afgelopen jaren de media hebben beheerst van de Islam, de multiculturele samenleving, het verval van de democratie, de kredietcrisis, seksueel misbruik in de Rooms-katholieke kerk tot de arabische lente passeren de revue. Hoewel het boek dus als een soort van actualiteitenanalyse gelezen kan worden, wil het veel meer zijn dan een aantal kritische kanttekeningen bij genoemde onderwerpen dan wel de zoveelste vorm van cultuurkritiek. De reden dat Buve deze veelheid aan onderwerpen die op het eerste gezicht niets met elkaar van doen hebben in zijn boek bespreekt, is om te illustreren dat zij allen tot één en dezelfde problematiek kunnen worden teruggebracht, namelijk een eenzijdige – want beperkte – manier van denken over en kijken naar de werkelijkheid. (…)

Plato in het Vaticaan is een zeer lezenswaardig boek over een veelheid van maatschappelijk zeer relevante onderwerpen die het afgelopen decennium de media beheersten. De auteur is zeer goed op de hoogte van allerlei actuele gebeurtenissen van Hamas en de Moslimbroederschap tot de bankencrisis, maar ook van theologische leerstukken inzake seksualiteit en liefde en de betekenis hiervan met het oog op recente schandalen in de Rooms-katholieke kerk. Vanuit zijn theorie van de dubbele waarheid of werkelijkheid – de veritas duplex – vat hij ieder probleem in de kraag, onderwerpt het aan een kritische analyse en komt veelal met zinvolle suggesties.(…)

Lees het gehele artikel hier.


 
Tertio Christelijk Opinieweekblad, 27 februari 2013

Met Passie (s)preken
Filosoof Jeroen Buve, de stichter van de Geert Grote Universiteit in Deventer, heeft de indruk dat de kerk het zelf heeft opgegeven. Omdat hij geen beterschap van binnenuit verwacht, vindt hij dat het van buitenaf moet komen en wel van de filosofie. Vandaar de titel van zijn intrigerende boek: Plato in het Vaticaan. (…)

Download artikel hier.


 
Frans Berkelmans in Benedictijns Tijdschrift 2012/3:
“Een boek dat je wakker schudt. Het begint al bij de typografische presentatie en zet zich voort in het vlammende, geestig geformuleerde betoog.
JB doorlicht onze dagelijkse werkelijkheid met zijn metafysische lamp en analyseert een veelheid van praktische actuele levensproblemen door ze te herleiden tot filosofische, en herkent daarin de controverse Plato-Aristoteles. Deze controverse doet zich in onze cultuur al duizend jaar gevoelen, maar wordt al te weinig in zijn consequenties doorzien en beschreven. De toegepaste metafysica, hier op hoog niveau bedreven en laagdrempelig verwoord, leidt bij problemen op kerkelijk en politiek gebied tot tal van verrassende inzichten en mogelijke oplossingen.
JB pleit voor wat hij noemt de veritas duplex: tweesporigheid, die wetenschap en techniek de ruimte laat om aristotelisch te denken, terwijl op principieel niveau en theologisch gebied Plato de kerk kan
behoeden voor soms tenenkrommende posities. Dit zeer leesbare boek is een must, niet alleen voor bisschoppen en kamerleden, maar voor iedere intellectueel en iedereen die dagelijks de krant leest.
Als de Deventer Universiteit niets anders had opgeleverd dan deze ene publicatie, dan was haar stichting al verantwoord.


 
Prof. dr. Paul Cliteur: “Ik denk dat met name wanneer het ingewikkeld wordt, wanneer er belangrijke vragen in een samenleving beslist moeten worden (…), wanneer er belangrijke beslissingen genomen moeten worden, dan moet je hopen dat de Ministers van Justitie die dan aan het roer staan van het schip van Staat, dat die dan uitgaan van de conceptie van het staatsrecht van Couwenberg en Buve, en niet van de Donners.”


 
Prof. dr. Wim Couwenberg: “… (een) prachtig uitgegeven boek (…) met daarin een krachtig geformuleerd pleidooi voor de reële betekenis van de metafysica; een pleidooi dat in deze tijd met zijn daarin dominerende wetenschappelijk-positivistische werkelijkheidservaring wel op heel wat weerstanden zou stuiten, maar dat indruk maakt door de sterke overtuiging waarmee dat pleidooi gevoerd wordt. Complimenten ook met de uitstekend leesbare stijl waarin het boek geschreven is.”