Topjurist A.Q.C. Tak: Buve is de grootste Nederlandse filosoof

 

Jeroen Buve van de Geert Grote Universiteit te Deventer is ‘de grootste Nederlandse filosoof van deze tijd’. Dat zegt Prof. Mr A.Q.C. Tak in de onlangs verschenen vijfde geheel herziene en geactualiseerde druk van zijn 4-delige standaardwerk over Het Nederlandse Bestuursprocesrecht in Theorie en Praktijk (Wolf Legal Publishers, 2014). De nieuwste editie van dit monumentale werk telt 2974 pagina’s en meer dan 10.000 voetnoten en wordt door juristen en rechtenstudenten in de wandeling dan ook ‘De Dikke Tak’ genoemd.

De topjurist, emeritus hoogleraar in het Recht, in het bijzonder in het Staatsrecht en het Bestuursrecht aan de Universiteit Maastricht, is stichter van de Maastrichtse School. Hij noemt Buve de grote inspirator van deze bewerking. Tak: ‘Buve (…) stelt vanuit zijn leer van ‘de dubbele waarheid’, dat het enige resultaat dat wetenschappelijk verantwoord mag heten, niet alleen moet voldoen aan de eisen van (…) ‘Verstand’ maar ook aan die van (…) ‘Vernunft’. Het resultaat moet, anders gezegd, zowel de rationele toets als de toets van het ‘gezond verstand’ kunnen doorstaan.’ (p. II).
Vervolgens citeert Tak een halve pagina uit Plato in het Vaticaan (Deventer Universitaire Pers, 2012), waarna hij opmerkt: ‘Buve is geen jurist, maar deze woordvoerder van de wijsbegeerte (nog altijd de moeder der wetenschappen!) slaat hier ook de juridische spijker precies op zijn kop. De eenzijdig rationele vakuitoefening van de huidige generatie rechters verdraagt geen ‘gezond verstand’, geen ‘rechtvaardigheidsgevoelen’ meer.’ (p. III). Verderop concludeert de auteur: ‘De aristotelische tijdgeest met haar puur fysische, rechtspositivistische rationele wetenschapsopvatting loopt vast in het rechtspositivisme van elektronische normen en standaards. Enkel een herbezinning op de metafysische werkelijkheid is in staat het verloren evenwicht te hervinden: de dubbele werkelijkheid van Buve.’ (p. VI).

Later herhaalde Prof. Tak zijn opvatting over de Deventer filosoof voor een studentenpubliek in Antwerpen, maar liet het adjectief ‘Nederlandse’ zelfs weg. Buve is dus de grootste filosoof tout court.

Buve reageert verheugd: ‘Ik had niet gedacht dat ik nog bij leven mee zou maken dat zo’n groot rechtsgeleerde van het kaliber-Tak dat over mij publiekelijk zou zeggen. Ik dacht: dat komt pas na mijn dood. Mijn filosofische vakbroeders blijven over mij zwijgen. Ik heb daar begrip voor. Het is ook erg veel gevraagd van mensen om hen tot de conclusie te laten komen dat hun hele denken aan herziening toe is. Daarom denk ik dat de Nederlandse filosofen pas wakker zullen worden als eerst de beoefenaren van alle andere disciplines in binnen- en buitenland het belang van de theorie van de veritas duplex zullen hebben ingezien. Maar ik ben hoopvol over de jongeren van nu: die begrijpen mijn verhaal meteen.’