Kroniek

1340
Geert Grote in Deventer geboren

1375
Het is dezelfde bisschop Jan van Arkel met wie Geert Grote (1340 – 1384) in de clinch ligt in verband met de bouw van de Utrechtse Domtoren die Kapittelheer Geert Grote veel te hoog en te duur vindt worden; hij schrijft het eerste tractaat tegen een Nederlands prestigeproject: Contra Turrim Trajectensem (‘Tegen de Toren van Utrecht’).

1380
Geert Grote trekt met volgelingen in bij zijn vriend Florens Radewijns (Heer Florenshuis of Rijke Fratershuis aan de Engestraat te Deventer): de Moderne Devotie wordt geboren. Huizen van ‘Broeders en Zusters van het Gemene Leven’ zullen aanvankelijk in het IJsseldal, maar later overal in de Lage Landen en in Europa volgen. Thomas à Kempis (1379-1471) geldt als ideoloog van de beweging; zijn geschrift De Imitatione Christi (Over de Navolging van Christus).

De Zusters en Broeders van Geert Grote drukken een groot stempel op de ontwikkeling van de persoonlijke Godsbeleving en hanteren naast het Latijn hun Middelnederlandse moedertaal voor kerkelijke en wetenschappelijke communicatie; tot dan toe zeer ongebruikelijk

1383
Geert Grote krijgt een preekverbod opgelegd, maar de door hem op gang gebrachte ideeënstroom is al niet meer in te dammen

1386
Filosoof en theoloog Marsilius van Inghen, vriend van Geert Grote, is Gründungsrektor van de Universiteit van Heidelberg (nu de oudste universiteit van Duitsland)

1387
Met de stichting van Klooster Windesheim bij Zwolle wordt de basis gelegd voor de klerikale tak van de moderne devotie: de Congregatie van Windesheim, die tot op heden bestaat

1392
Jean de Gerson (1363 – 1429) wordt Kanselier van de Sorbonne. Hij is onder invloed geraakt van de Moderne Devotie en zal haar bestaansrecht met kracht verdedigen

1432
Bij de in 1425 als Studium Generale begonnen Universiteit Leuven sluiten zich moderne devoten aan: de Theologische Faculteit komt tot stand, waardoor Leuven als volwaardige universiteit wordt erkend

1451
Kardinaal Cusanus (1401 – 1464) brengt als pauselijk legaat een officieel bezoek aan de Lage Landen. Hij begint met een visitatie van de oudste instellingen van de Moderne Devotie aan de IJssel: van Deventer via Zwolle naar Kampen. Evenals Gerson is deze grote filosoof, theoloog en kerkpoliticus een warm pleitbezorger van de beweging

1455, 1458 Pater Jan Brugman verblijft in Kampen en houdt zijn bekende, urenlange preken tegen het verval der zeden – tevergeefs (“Praten als Brugman”)

1477
Filosoof en moderne devoot Gabriel Biel (ca. 1415 – 1495) is mede-stichter van de Universiteit van Tübingen, waarvan hij naderhand ook rector wordt

1483
Moderne devoot Jan Standonck wordt rector van Collège de Montaigu (een van de constituerende colleges van de Universiteit van Parijs), waar Erasmus, Calvijn, John Knox en Ignatius van Loyola later in de banken zouden plaatsnemen. Aan de IJssel ontwikkelde onderwijsideeën van pioniers als Geert Grote en Johan Cele verspreiden zich via Parijs over heel Europa

1989
17 januari
Jeroen Buve promoveert tot Doctor in de Filosofie op zijn proefschrift Macht und Sein. Metaphysik als Kritik oder die Grenzen der Skepsis bij de professoren H. Kimmerle en J.M.M. de Valk (Erasmus Universiteit Rotterdam)

1995
3 november
Opening van het Rudolf von Laun Instituut voor Toegepaste Metafysica door Dr Otto von Laun (zoon van Rudolf) en Dr Jeroen Buve in de oude, vervallen pastorie van de St. Bonifatiuskerk te Leeuwarden. In dit pand (na de restauratie ‘Titus Brandsma Huis’ geheten) heeft Buve zijn 5.000 boeken tellende filosofische privébibliotheek ondergebracht om voor wetenschappelijk onderzoek beschikbaar te stellen

1996
16 februari
Verlening van rechtspersoonlijkheid aan het Rudolf von Laun Instituut door notaris Mr G. (Geert) Slobben te Buitenpost. Eerste voorzitter van de stichting is Dr L.E. (Louk) Fleischhacker (1936-2006), als wiskundige en filosoof verbonden aan Universiteit Twente

Het Rudolf von Laun Instituut richt samen met Dr J.M. (Hans) Mees (1920 – 2010) Kring Noord van het Nederlands Filosofisch Genootschap (NFG) te Drachten op en is verantwoordelijk voor het programma.

1999
Oprichting Stichting Universitaire Pers Fryslân (UPF), thans De Universitaire Pers (DUP).

2000
Acta Launiana I: Metafysica op het Scherp van de Snede is de vrucht van de Werkgroep Metafysica onder leiding van Dr Louk Fleischhacker en Dr Jeroen Buve. Het is de eerste uitgave van de Universitaire Pers, legt tevens het wetenschapstheoretische fundament voor de dubbele waarheid en laat vooral de breedte van haar toepassingsmogelijkheden zien

2002
April
Eerste editie van ‘De Nachtuil’ in Leeuwarden: filosofisch-culinair symposium in het kader van de Maand van de Filosofie: begin van de traditie van de Nacht van de Filosofie in Fryslân.

3 november
Prof. Dr F.R. (Frank) Ankersmit houdt de eerste Von Laun Lezing in de St. Bonifatiuskerk te Leeuwarden in aanwezigheid van Mevrouw M. (Margreeth) de Boer, Burgemeester van Leeuwarden en oud-minister (PvdA)

2004
Het Rudolf von Laun Instituut organiseert in samenwerking met Leeuwarder Courant, Provinciale Bibliotheek (nu Tresoar) en toenmalig boekhandel De Tille het drieluik “Drie Kritieken van Kant” ter gelegenheid van het 200e sterfjaar van Immanuel Kant. 150 aanmeldingen voor de drie avonden, waar maar plaats is voor 100.

2005
Presentatie van het rapport Oxford aan de IJssel. Tijd voor een Nieuwe Universiteit. Hierop wordt het Von Laun Instituut uitgenodigd naar Deventer te komen.

2006
april
De vijfde ‘Nachtuil’, voor het eerst neergestreken in de Latijnse School te Deventer, met als thema: ‘Is Arbeid een Mensenrecht?’ Het is de eerste Nacht van de Filosofie in Oost-Nederland

29 juni
De oprichting van Geert Grote Universiteit vindt plaats op 29 juni in de Broederenkerk te Deventer, waarna de grote verhuizing kan beginnen. Het secretariaat wordt gevestigd in de Proosdij, het oudste huis van Nederland (anno 1131). In de zomer verhuist het Rudolf von Laun Instituut met bibliotheek en inventaris van Leeuwarden naar Deventer. Ook de UPF vestigt zich als DUP (‘Deventer Universitaire Pers’) in het oudste huis aan de Sandrasteeg

8 december
Openingscollege Geert Grote Universiteit in de Latijnse School door Prof. Dr Paul Cruysberghs (Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, KU Leuven): ‘Algemene Inleiding in Hegels Godsdienstfilosofie’, de start van het Jaarthemacollege ‘Hegels Filosofie van de Religie’.

2007
Protestants Theologische Universiteit (PThU) komt na een fusie tot stand met vestigingen in Leiden, Utrecht en Kampen

16 februari
Eerste Von Laun Lezing te Deventer gehouden in de Doopsgezind-Remonstrantse Kerk ‘De Penninckshoek’ door Prof. Mr D.H.M. Meuwissen: Hegel en de Vrijheid in Europa

Voorjaar
De in opslag bewaarde boeken van het Von Laun Instituut worden overgebracht vanuit Abdij Sion en vanuit het oudste huis naar de nieuw ingerichte Bibliotheca Launiana aan de Stromarkt.

Mei
Eerste ‘Sion Drieluik’, een oecumenisch programma op academisch niveau drie zondagen in mei in Abdij Sion te Diepenveen.

29 juni
Met ‘Het Grote Maal’, een gekostumeerd eetfestijn in Middeleeuwse stijl, viert de Universiteit haar eerste verjaardag uitbundig in de St. Nicolaas- of Bergkerk.

grote-maal-2008 

3 november
Eerste aflevering ‘Grote Vragen op Eerste Zaterdagen’ in het nieuwe auditorium van de Bibliotheca Launiana.

2008
10 februari
Buitengewone Zitting: ‘Kerk en Ambt of Ambt en Kerk?’, een debat met 60 deelnemers, dat landelijk werd verslagen.

28 juni
Het voorlopig laatste Grote Maal vindt plaats in de Bergkerk, met als thema ‘Vondel, Criticus van Zijn Tijd en de Onze’. De eerste boeken worden gepresenteerd die door de Deventer Universitaire Pers (voorheen: Universitaire Pers Fryslân) zijn uitgegeven: Hegel Actueel. Over de Betekenis van het Hegeliaanse Denken voor Wetenschap, Religie en Politiek in de XXIe Eeuw, waarvan het eerste exemplaar wordt aangeboden aan de Erevoorzitter van het Nederlands Filosofisch Genootschap, dr Hans Mees. Tijdens het feest komt pater Gerard Oostvogel (O.P.) de kerk binnenfietsen om met een beschouwing zijn eerste boek te presenteren: Ziel op de Fiets. Wijsgerig Reisboek van een Kritische Dominicaan, Deel 1 van de ‘Geert Grote Reeks voor Kritische Spiritualiteit’. (zie De Universitaire Pers)

27-28 maart
Het eerste Magistercollege: ‘Staat Redelijkheid boven Politiek en Religie?’

2009
20 augustus
Ter gelegenheid van de 625e sterfdag van Geert Grote houdt Mevrouw Sieth Delhaas de eerste Geert Grote Lezing: Katharina von Bora: een ongekende volgelinge

3 september
Prof. Dr Arnold Heertje neemt het eerste exemplaar van Jeroen Buve’s boek Contra Turrim: Geert Grote en de Kredietcrisis in ontvangst uit handen van ‘Geert Grote’ tijdens de eerste ‘Geert Groote Dag’ in de Grote of Lebuïnuskerk te Deventer. Dagvoorzitter is Sybrand Buve

2010
20 oktober
Presentatie Darwin, Liefde en God van Prof. Dr Jan W. Stoop

20 november
Gerson Instituut geopend met Sectie Midden- en Oost-Europese Studies tijdens eerste Slavisch Symposium: ‘Tolstoj aan de IJssel’.

2011
Eerste ‘Geert Grote Pen’ (voor de beste Nederlandstalige masterscriptie Filosofie) uitgereikt door de Geert Grote Alliantie (vriendenvereniging GGU) in Latijnse School te Deventer

11 november
Eerste Akte van Schenking biedt de GGU gedurende vijf jaar vaste inkomsten

2012
10 februari
Mr H.J. Bolhaar, Voorzitter van het College van Procureurs-Generaal, houdt een inleiding tijdens het GGU-Symposium ‘Vertrouwen in het Recht’

oostvogel3 maart
Prof. Dr Marc Vervenne, Ererector KU Leuven, houdt Von Laun Lezing 2012: De waarheid, niets dan de waarheid. Over de ethische en maatschappelijke functie van de universiteit

26 mei
Presentatie van Hoe God verscheen in Saksenland. Widukinds Knieval voor Karel de Grote door Dr Dirk Otten. Het boek werpt nieuw licht op de kerstening van onze streken. Het is het eerste deel van een historische reeks onder auspiciën van het Gerson Instituut en krijgt een nominatie voor Overijssels Boek van het Jaar 2012 in de categorie non-fictie

Bibliotheca Launiana krijgt eigen rechtspersoonlijkheid

Plato in het Vaticaan: Pleidooi voor gezond verstand in wetenschap, kerk en democratie van Buve wordt in Deventer gepresenteerd aan de professoren Couwenberg en Cliteur, die hem tot voorbeeld stelt voor Donner.

PThU verlaat Kampen: een klap en een grote aderlating voor de stad. Burgemeester Koelewijn van Kampen bezoekt voor het eerst de GGU in Deventer om over een vorm van samenwerking te praten.

14 december
GGU-bestuurders eregasten Tilburgse Universiteit bij afscheid van Prof. Adelbert Denaux, stichtend decaan van de Faculteit Katholieke Theologie (‘Tilburg School of Theology’) die in zijn afscheidslezing ‘De Plaats van Theologie in Universiteit, Kerk en Samenleving’ ingaat op Plato in het Vaticaan.

2013
Ondanks een slepend juridisch proces dat de GGU veel negatieve publiciteit oplevert, slaagt ze erin een tweede 5-jarige Akte van Schenking te krijgen; deze vertegenwoordigt echter een fractie van de som van de eerste Akte

2014
14 maart
Tijdens het symposium ‘Wie was de Apostel der Friezen?’ te Leeuwarden, georganiseerd door het Gerson Instituut in samenwerking met Tresoar, Fries Historisch en Letterkundig Centrum, neemt Hoofdredacteur Kooistra van Friesch Dagblad het eerste exemplaar in ontvangst van Hoe God verscheen in Friesland. Missie in Macht in Frisia. Dr Dirk Otten herschrijft hiermee een stuk kerkgeschiedenis door te bewijzen dat de kerstening van Noord-Nederland niet is geschied door grote namen als Willibrord en Bonifatius, maar door een abt annex onderwijspionier: Gregorius van Utrecht

29 juni
Dr J.D.J. Buve overhandigt het eerste exemplaar van zijn Liber Universitatis (“Boek van de Universiteit”) in Deventer aan de weduwe van zijn promotor, Prof. Dr J.M.M. de Valk (1927-2012).

Zomer
GGU verruilt locaties Hofstraat en Stromarkt voor een paar lokalen in het oude Hegiusgymnasium aan de Nieuwe Markt

Rechtsgeleerde Prof. Mr A.Q.C. Tak, stichter van de Maastrichtse School, noemt in zijn standaardwerk over Het Nederlandse Bestuursprocesrecht in Theorie en Praktijk Jeroen Buve “de grootste Nederlandse filosoof van deze tijd”.

2015
15 januari
Publieke huldiging Prof. Dr S.W. Couwenberg door Rector-magnificus Haps van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) op instigatie van de GGU. Ter gelegenheid van het verschijnen van het Civis Mundi Jaarboek Heeft geschiedenis zin? ontvangt Couwenberg een ‘Desiderius’ uit handen van de EUR-rector. Prominente en ‘bekende, maar niet prominente’ geleerden zijn aanwezig, onder wie Paul Cliteur, Koo van der Wal, Afshin Ellian, Dirk-Jan van Baar, Jos de Mul, Wim Rietdijk en Marli Huijer (‘Denker des Vaderlands’ na beklimmen van een Civis Mundi-leerstoel) geven acte de présence

10 oktober
Officiële viering van het 20-jarig jubileum van het Rudolf von Laun Instituut met ondermeer de installatie van de eerste Honorair Fellow, Godfried Kruijtzer, en de presentatie van Over de Metafysische Behoefte van de Mens van Guido Vanheeswijck aan Monique van Haaf (VVD), lid van het College van Gedeputeerde Staten van Overijssel

2016
16 februari
De jaarlijkse Von Laun Lezing wordt voor het eerst te Kampen gehouden, en wel in de Aula van de Theologische Universiteit Kampen aan de Broederweg, door de bekende Belgische filosoof Prof. Dr Herman De Dijn, in aanwezigheid van Burgemeester Koelewijn van Kampen.

Eind april
Lokalen aan de Nieuwe Markt worden verlaten en de GGU-instituten verhuizen met 50.000 boeken van de Bibliotheca Launiana naar het leegstaande universiteitsgebouw van Kampen aan de Oudestraat

20 mei
Het eerste nummer van De Nieuwe Merkuur (‘tijdschrift voor reflexieve serendipiteit’) wordt gepresenteerd in het Stedelijk Museum (Oude Raadhuis) van Kampen. Hiermee heeft de GGU eindelijk een ‘eigen’ blad, dat een forum voor de geesteswetenschappen wil zijn.

20 augustus
GGU-Donateursdag (op sterfdag van Geert Grote) wordt voor het eerst in Kampen gehouden in aanwezigheid van 33 mensen. Regionaal historicus Dr Clemens Hogenstijn verzorgt daarbij de Geert Grote Lezing 2016: ‘Van Deventer naar Kampen: van Moskou naar Jeruzalem?’